Przesiedlona codzienność to przedsięwzięcie zrealizowane w 2021 r. w ramach programu Narodowego Instytutu Dziedzictwa: Wspólnie dla dziedzictwa, na który uzyskaliśmy wsparcie finansowe jako Towarzystwo Przyjaciół Muzeum Warmii i Mazur w Olsztynie.
Ideą programu było pozyskanie materiałów źródłowych dotyczących „obyczajów codzienności” w rodzinach dawnych przesiedleńców z kresów wschodnich. Obyczajowość kresowa realizowała się między innymi wśród spotkań przy stole, który był międzypokoleniowym łącznikiem, miejscem gdzie nie tylko spożywano posiłki, ale też kultywowano wielopokoleniowe tradycje bądź zwykłe rodzinne obyczaje.
Zapraszam do zapoznania się z efektami projektu:
Na spotkanie w Lidzbarskiej Oranżerii Kultury przybyło wielu mieszkańców oraz spora grupa uczniów szkoły gastronomicznej, dla których rozmowa o tradycjach kulinarnych i innych obyczajach „codzienności” naszych przodków była niezwykłą okazją do sięgnięcia wgłąb rodzinnych tradycji i przyzwyczajeń. Wspólne uświadomiliśmy sobie jak bardzo nasze przyzwyczajenia związane są z tym, czego nauczyliśmy się w dzieciństwie od dziadków czy rodziców. Utwierdziło nas to w przekonaniu, że warto wracać do korzeni, bo one, te zwykłe zdarzenia, a nie tylko historia spisana w podręcznikach, są budulcem dla kolejnych pokoleń. Każda z opowieści lub przytaczanych receptur wywoływała kolejne i kolejne skojarzenia, tak że spotkanie przeciągnęło się do późnych godzin wieczornych.
Spotkanie odbyło się jako część projektu: Przesiedlona codzienność, w ramach realizacji programu Narodowego Instytutu Dziedzictwa WSPÓLNIE DLA DZIEDZICTWA.
Herbata z samowara
Spotkanie w Domu pomocy Laurentius
Olsztyn, 27.09.2021 r.
Samowar na dawnych kresach zawsze towarzyszył rodzinnym i towarzyskim spotkaniom wokół stołu. Herbata, tradycyjnie podawana ze słodką konfiturą na spodku, była napojem, który rozgrzewał w zimie, dawał siłę w podróży a na codzień był okazją do budowania domowej wspólnoty.
Tym razem spotykając się wokół rozgrzanego samowaru, mieliśmy okazję wspólnie z uczestnikami wspominać własne doświadczenia i domowe obyczaje a także opowiadać o tych kresowych, które udało się spisać i zanotować na stronach bloga: przepisy ze śpiewnika.
Spotkanie odbyło się jako część projektu: Przesiedlona codzienność, w ramach realizacji programu Narodowego Instytutu Dziedzictwa WSPÓLNIE DLA DZIEDZICTWA.
Wspólnie w Podleśnej
Spotkanie w Kole Gospodyń Wiejskich „Podleśna”
Podleśna, 20.10.2021 r.
Kobiety z Podleśnej spotykają się co środę w świetlicy na rozdrożu, gdzie oprócz potraw i opowieści rodzi się niezwykła ludzka wspólnota. Mieliśmy okazję by uczestniczyć wraz z nimi w jednym z takich, środowych spotkań, wymienić się najstarszymi recepturami i z niektórych z nich skorzystać. Tak powstały między innymi pierożki: https://tiny.pl/9766x oraz bliny ziemniaczane https://tiny.pl/99jck.
Spotkanie odbyło się jako część projektu: Przesiedlona codzienność, w ramach realizacji programu Narodowego Instytutu Dziedzictwa WSPÓLNIE DLA DZIEDZICTWA.
DAWNY CHLEB NA ZAKWASIE
Opowieści i receptury
Marcinkowo, 20.10.2021 r.
Kiedy wchodzi się do Domu Samopomocy z Marcinkowie przekracza się nie tylko wychodzony stopami próg ale też wszelkie bariery mogące dzielić ludzi. Rok urodzenia przestaje mieć znaczenie a piękne jest to co w nas po tym spotkaniu zostaje. Tym razem było to spotkanie o chlebie, dawnych obyczajach, rodzajach zakwasu, bo jedne były suszone a drugie świeże, dzieżach struganych przez ojców w twardym, dębowym albo olchowym drewnie i radości jaka towarzyszyła cotygodniowemu pieczeniu chleba.
Spotkanie odbyło się jako część projektu: Przesiedlona codzienność, w ramach realizacji programu Narodowego Instytutu Dziedzictwa WSPÓLNIE DLA DZIEDZICTWA.
Spotkanie podsumowujące
Pogrzeby, stypy, dziady na białoruskiej wsi na podstawie wspomnień matki – Olimpii Świaniewicz
Opowiada prof. Maria Nagięć
Olsztyn, 27.10.2021 r.
Spotkanie podsumowujące stało się pretekstem do rozważań nad międzypokoleniową ciągłością, zachowaniem tradycji zbudowanej z wielu drobnych elementów oraz naszą rolą w przekazywaniu własnych doświadczeń kolejnym pokoleniom.
W białoruskiej tradycji obyczaj dziadów zakorzeniony był długotrwale i dawał ludziom sposobność namacalnego niemal kontaktu z poprzednimi pokoleniami. To osadzenie w kulturze spajało też społeczności, które łączyły się podczas wspólnych przygotowań, obchodów, ceremonii i spożywania określonych posiłków. O tym, jak wyglądały te, zapomniane dziś obyczaje można posłuchać w opowieści prof. Marii Nagięć:
Spotkanie odbyło się jako część projektu: Przesiedlona codzienność, w ramach realizacji programu Narodowego Instytutu Dziedzictwa WSPÓLNIE DLA DZIEDZICTWA.
Audycja
Podziel się opowieścią
Chętnych, by umówić się na spotkanie zapraszamy do kontaktu:
e-mail: awosiek@icloud.com, tel. 608689978
Przepisy ze śpiewnika 